عسل یکی از محرک های قوی سیستم ایمنی آدمی است و این کار را به کمک تحریک مستقیم و غیر مستقیم انجام می دهد. مصرف عسل به شکل مستقیم باعث تحریک تولید عوامل ایمنی در درون این سیستم می گردد. عسل همچنین به طور

غیر مستقیم با مهار استرس سوخت و سازی، به ویژه باعث کاهش تولید کورتیزول می گردد. کورتیزول یکی از قویترین مهار کننده های هورمونی سیستم ایمنی است.

در مطالعه ای به وسیله ی دکتر زیدان تحول چشمگیری در تخریب سیستم ایمنی در بیماران دریافت کننده ی شیمی درمان دنبال مصرف نوع خاصی از عسل ملاحظه گردید. بهبود ایمنی در بیماران سرطانی نه تنها خطر عفونت های فرصت طلب را کاهش می دهد، بلکه باعث فراهم آوردن مواد ایمنی را علیه سلولهای سرطانی می گردد. دیگر بررسی های انجام گرفته بر روی جانوران اظهار نظرهای وسوسه انگیزی را در مورد نقش مستقیم این ماده بر جلو گیری از سرطان زایی را نشان داده است.

از این بحث نباید چنین نتیجه گیری کرد که هر فرد مبتلاء به سرطان ممکن است با خوردن عسل شفاء یابد. با این همه، ما بر این باوریم که وقتی عسل به عنوان ماده ی شیرین کننده ی طبیعی مصرف گردد ممكن است نقشی در جلوگیری از سرطان ایفا کند، چیزی که در مورد مصرف همه ی قندهای تصفیه شده و شیرین کننده های مصنوعی صحت ندارد. یکی از وسوسه انگیز ترین جنبه های بیوفلاونوئیدهای طبیعی موجود در گیاهان، یعنی چیزی که در قندها یا قند مایع (HFCS) دیده نمی شود، این است که در عین حال که آنها فعالیت ضد دیابتی نشان می دهند، معلوم می شود که هم زمان فعالیت ضد سرطانی هم دارند.

این موضوع نباید به گونه ای که در وهله ی نخست به نظر می رسد چندان مایه شگفتی باشد. مشاهدات سلولهای سرطانی و سلول های افراد مبتلاء به دیابت نشان می دهد که آنها در ویژگی عمده ای سهیم هستند آن هم اختلالات فعالیت میتوکندری هاست. درون سلول های طبیعی، مولکول گلوكز ۶ کربنی به صورت بی هوازی (بدون اکسیژن) مورد سوخت و ساز قرار می گیرد و به پیروات ۳ کربنی تبدیل می گردد. سپس پیروات ۳ کربنی به درون میتوکندریها انتقال داده می شود، به دی اکسید کربن و آب تبدیل می شود و طی این فرآیند انرژی در سلول های دیابتیک ها گلوکز به صورت گلیکوژن ذخیره نمی شود و برای سوخت و ساز وارد میتوکندری ها نمی گردد. به عبارت دیگر، گلوکز به شکل عادی دفع نمی شود. با بالا رفتن غلظت گلوكز درون سلولی، از ورود گلوکز بیشتر به درون یاخته جلوگیری می شود و غلظت گلوکز خون بالا می رود.

در سلول های سرطانی میتوکندری ها نیز دچار اختلال می شوند با این همه، سلول سرطانی باهوش بر فعالیت خود می افزاید و نخستین گام سوخت و ساز گلوکز به پیروات را تسریع می کند. آنگاه پیروات به اسید لاکتیک تبدیل می گردد که سپس بر اثر سوخت و ساز به عنوان سوخت به کار می رود.

این  فرآیند از سوخت و ساز عادی گلوکز بازده کمتری دارد و مقادیر زیادی گلوکز را مصرف ولی میزان انرژی کمتری تولید می کند. حاصل آن که بافت بدون چربی بدن (پروتئین) باید تخریب شود تا بتواند گلوکز جدید تولید کند و سلولهای سرطانی را تغذیه نماید.

تعدادی از درمانهای جدید سرطان بر مکانیزم هایی استوار است که میتوکندریهای کژ رفتار را از نو فعال می سازد. چنین به نظر می رسد که تعدادی از بیوفلاونوئیدهای گیاهی از عهده ی این کار بر می آیند. وقتی میتوکندریها قادر گردند که به صورت بهنجار عمل نمایند، ممکن است باعث آپوپتوزیز (خودکشی سلول) گردند و سلول های سرطانی بمیرند. این محتمل ترین شیوه ای است که این مواد فعال گیاهی فعالیت ضد سرطانی خود را بروز می دهند. در این زمینه کارهای پژوهشی در سرتاسر جهان ادامه دارد.

پزوهشگران در دانشگاه دندی اسکاتلند مسیری فرضی را عنوان کرده اند که بیوفلاونوئیدها ممكن است از آن مسیر عمل نمایند. کار پژوهشی آنان نخست نشان

می داد که متفورمین (گلوکوفاژ)، مورد پسندترین داروی ضد دیابت تجویزشده در آمریکا به شکل بالقوه اثر ضد سرطان زایی دارد .

 متفورمین که دارویی از رده ی بیگوانیدهای سرچشمه گرفته از گل یاس خوشه ای فرانسوی است، برای بهبود سیگنال دهی انسولین در دیابتی ها به کار می رود و معلوم شده بود که خطر سرطان را در دیابتی هایی که این دارو را مصرف می کردند کاهش می داد. این دارو هم اکنون به عنوان یکی از درمان های بالقوه برای تعدادی از انواع سرطان ها به کار می رود .

متفورمین از طریق افزایش حساسیت انسولین، بالا بردن میزان جذب گلوکز محیطی و مهار گلوکز زایی (تشکیل گلوکز از اسیدهای آمینه) در كبد عمل می کند و از این رهگذر سطوح کلی گلوکز خون را پایین می آورد. این که متفورمین خط سرطان را کاهش میدهد نباید مایه ی شگفتی باشد. می دانیم که هر ساله در آمریکا متجاوز از100/000 مورد مرگ ناشی از سرطان مرتبط با چاقی پیش می آید. متفورمین در درمان دیابت نوع ۲ بسیار کارآمد است، به ویژه در افراد دچار چاقی و مقاومت به انسولین همراه با بهبود سیگنال دهی انسولین، سوخت و ساز گلوکز و دفع آن از سلول بهبود می یابد و عملکرد عادی میتوکندریها باز می گردد، و خطر سرطان کاهش می یابد. بروز تعدادی از انواع سرطان ها تنها با اصلاح سوخت و ساز گلوکز و دفع آن کاهش می یابد. این همبستگی که هم اینکه با پژوهش های دیگر تأیید شده، زیر بنای نیاز به کنترل و یا محدود ساختن استرس سوخت و سازی را تشکیل می دهد، نه تنها به خاطر کاستن عوارض ناشی از بیماری قند نوع ۲ و چاقی بلکه همچنین برای کاهش خطر انواعی از سرطان. 

وقتی بسیاری از بنیان های فعال بیولوژیک موجود در عسل را در نظر می گیریم که سوخت و ساز و دفع گلوکز را از طریق سیگنال دهی انسولین بهبود می بخشند، به اضافه مقادیر جزئی ویتامین ها، کانیها، اسیدهای آمینه، بیوفلاونوئیدها، اسیدهای آلی ،اکسید نیتریک، پراکسید هیدروژن و دیگر مواد فرار، کم کم به دلیل این موضوع پی می بریم که از چه جهت مصرف عسل، در مقایسه با دیگر قندهای تصفیه شده، ممکن است خطر تعدادی از انواع سرطان را کاهش دهد. قند مایع و شیرین کننده های مصنوعی دارای هیچ یک از بنیان های سیگنال دهنده ی انسولین نیستند. مصرف این گونه قندها و شیرین کننده ها منجر به آزاد شدن مقادیر بیش از حد انسولین و هیپر انسولینیسم، مقاومت به انسولین و افزایش خطر سرطان ها به علت اختلال عملکرد میتوکندری ها می گردد. عسل میزان انسولین آزاد شده را به علت متعادل بودن میزان گلوکز / فروکتوز و افزایش سیگنال دهی انسولین کاهش می دهد. عسل به عنوان «پروتو انسولین» عمل می کنند که در واقع نیاز به انسولین را کاهش و سوخت و ساز و دفع گلوکز را بهبود می بخشد.

این واقعیت به تنهایی ممکن است یکی از اسرار عسل طبیعی باشد، غذایی شگفت انگیز که میزان انرژی را افزایش می دهد، و بدون بهره گیری از انسولین فعالیت سیگنال دهی انسولین را افزایش میدهد. در ظاهر امر چنین به نظر می رسد که این موضوع نوعی تضاد باشد. موشکافی دقیق تر نشان میدهد که این مشاهده کاری های مهمی برای تغذیه ی انسانی دارد. پیام توانمند آن برای تندرستی این است که عسل ممکن است خطر سرطان را با کاهش استرس سوخت وسازی وبهبود سوخت و ساز گلوکز کاهش دهد. شواهد در حال افزایش است. این پیام ساده، روشن و گیراست.

با پیوستن به انقلاب عسل، و کاستن مصرف قندهای تصفیه شده و دیگر شیرین کننده ها و جایگزینی آنها با عسل، ممکن است تندرستی بهبود یابد و خطربیماری های سوخت و سازی، شامل تعدادی از انواع سرطان ها کاهش یابد. بی گمان آزمودن این موضوع هیچ خطری در بر ندارد.